Uszkodzenia chemiczne oczu – rozpuszczalniki organiczne

Jest ich bardzo wiele i są szeroko stosowane w wielu procesach chemicznych w przemyśle, pralniach, malarstwie, drukarstwie, rafineriach, oraz w gospodarstwie domowym. Rozpuszczając się łatwo w tłuszczach, uszkadzają nabłonek rogówki i spojówki. Zwykle nie przenikają głębiej. Pary niektórych z nich, np. alkoholu butylowego lub octanu metylowego, wywołują ostry obrzęk rogówki charakteryzujący się obecnością przezroczystych pęcherzyków, głównie w środkowej warstwie nabłonka rogówki. Występuje ponadto bolesne zadrażnienie i łzawienie, a czasami całkowite złuszczenie nabłonka rogówki. Uszkodzenia warstwy właściwej, jeśli wystąpią, są zazwyczaj powierzchowne i trwają krótko. Całkowite wygojenie bez pozostawienia jakichkolwiek śladów trwa krócej niż tydzień. Niektóre rozpuszczalniki mają dodatkowe właściwości ścinania białek, inaktywowania enzymów, osadzania się w tkankach. Do najczęściej używanych rozpuszczalników należą alkohole, estry i etery.

Środki zmieniające napięcie powierzchniowe. Dzięki swojej budowie powodują obniżenie napięcia powierzchniowego wody i w ten sposób umożliwiają substancjom rozpuszczalnym w tłuszczach rozpuszczanie się w wodzie. Produkowane są w dużych ilościach i dużym wyborze. Zastosowanie ich jest bardzo rozległe w gospodarstwie domowym, w pralniach, w procesach przemysłowych emulgacji i rozpuszczania. Chociaż uważa się je za względnie nieszkodliwe, należy chronić oczy przed nimi. Dzielimy je według odczynu na zasadowe, kwaśne i obojętne. Pierwsze dwa rodzaje mogą powodować uszkodzenia oczu podobne do uszkodzeń wywoływanych przez kwasy i zasady. Środki niedysocjujące wywołują podrażnienie oka, ale nigdy nie powodują ścinania białka lub rozpuszczania ciał tłuszczowatych nabłonka rogówki. Wygojenie w tym przypadku uszkodzeń rogówki jest z reguły szybkie.