Lek jest mieszaniną antybiotyków polipeptydowych, tworzonych przez Bacillus subtilis. Działa na bakterie Gram-dodatnie podobnie do penicyliny, działa również na krętki, gonokoki, promieniowce. Rzadko daje uczulenia, również rzadko wytwarza się oporność na lek. Równocześnie źle się wchłania z przewodu pokarmowego, a podana parenteralnie uszkadza nerki już w dawce 200-400 mg/kg wagi ciała. Słabo przechodzi przez rogówkę, dlatego najlepiej stosować lek w leczeniu powierzchownych nieżytów oka. Podspojówkowo można podać 10 000 j., co w cieczy wodnej daje stężenie 10-20 razy mniejsze. Nie jonizuje w roztworach. Działa zgodnie z tetracyklinami i neomycyną.

Schorzenia skóry i brzegów powiek oraz brwi występują w postaci rozsianych, niebolesnych, twardych guzków podskórnych, które ulegają często rozpadowi, tworząc niebolesne, ropne owrzodzenia (sporotrychoza), czasem w postaci rozlanego przekrwienia i obrzęku skóry z krostami lub wypryskami (kandydoza). Zakażenie dermatofitami dotyczy przede wszystkim brzegów powiek, które stają się grube i przekrwione, pokryte krostami i łuseczkami u nasady rzęs. Rzęsy stają się łamliwe i wypadają. Grzybicom skóry i brzegów powiek towarzyszy często odczynowe zapalenie spojówek.

Promieniowanie nadfioletowe dzieli się na długofalowe i krótkofalowe. Promieniowanie nadfioletowe długofalowe nie ma większego wpływu na wywołanie uszkodzeń narządu wzroku. Przy większym napromienieniu promieniami nadfioletowymi długofalowymi może powstać przekrwienie spojówek, światło- wstręt i łzawienie. Jako ciekawostkę pewnego rodzaju należy odnotować doniesienie Clouda, Hakima i Griffina. Autorzy ci stwierdzili, że jeżeli śwince morskiej podać methoxalen, a następnie wystawić na działanie długich fal nadfioletowych, to wystąpi u niej zaćma. Środek ten używany był ostatnio w Ameryce jako środek do opalania, a od wielu lat używany jest w leczeniu bielactwa nabytego (vitiligo).

Obecnie istnieje wiele aparatów przystosowanych do fotografowania dna oka metodą fluorescencji. Wszystkie aparaty są zazwyczaj wyposażone w urządzenia pozwalające na całkowite zautomatyzowanie przesuwu filmu i wykonywanie zdjęć z szybkością co najmniej jednego zdjęcia na sekundę.

Badanie smaku PTC (Phenylthiocarbamide) – około 30% ludzi białych nie rozpoznaje smaku PTC. Jest to właściwość genetycznie określona, nie rozpoznający go są homozygotami w stanie recesywnym. Istnieje korelacja między tą zdolnością a jaskrą. Istnieje przewaga osób nie rozpoznających smaku PTC wśród pacjentów z jaskrą prostą w porównaniu do grupy zdrowej populacji. Różnice te mają wyraźną wartość statystyczną. Stwierdzono także, że pacjenci z jaskrą prostą reagują na kortykosterydy podawane miejscowo wybitnym podniesieniem się c. ś.

Jest to grupa leków bakteriostatycznych dla bakterii Gram- -dodatnich, różnych Gram-ujemnych, łącznie z pałeczką ropy błękitnej, dla wirusów, łącznie z wirusem jaglicy, również dla grzybów, stąd często się je stosuje w owrzodzeniach grzybiczych rogówki. Działanie ich polega na przeszkodzie w użyciu przez bakterie kwasu paraaminobenzoesowego. Są toksyczne dla nerek, układu krwiotwórczego, powodują alergie skórne, ostre psychozy. Przenikanie przez rogówkę jest bardzo dobre, najlepsze przy zastosowaniu jonoforezy (roztwór 5-10% podawany przez katodę). Przy podaniu doustnym poziom w cieczy wodnej wynosi /s poziomu we krwi. Przy uszkodzeniu bariery naczyniowej przenikanie leku wzrasta. Najlepiej, bo w 80% przenika sulfanilamid, po nim sulfadiazyna, najgorzej sulfatiazol. ldoxuridin (IDU)

Wirusowe zapalenie rogówki jest z reguły jednostronne. Zmiany obustronne stwierdza się rzadko. Wirusowe zapalenie rogówki może być wywołane przez epizod gorączkowy, zakażenie miejscowe lub minimalny uraz (wirusowe zapalenie rogówki pooperacyjne). Szczególnie częste jest herpetyczne zapalenie rogówki. Występuje ono w postaci powierzchownej i głębokiej. W postaci powierzchownej charakterystycznym objawem, który pozwala na kliniczne rozpoznanie, jest owrzodzenie drzewiaste (ulcus dendriticum). Jest to owrzodzenie małych rozmiarów, któremu towarzyszą objawy subiektywne (uczucie ciała obcego w oku, łzawienie i silna fotofobia, bóle oczodołu). Badanie w lampie szczelinowej pozwala na stwierdzenie charakterystycznych cech owrzodzenia. Jest to owrzodzenie drzewiaste, zawsze powierzchowne, otoczone na brzegach przez wstążkę odwarstwionego nabłonka. Obraz anatomiczny jest przypuszczalnie związany z infiltracją obrzękową, która szerzy się wzdłuż przestrzeni limfatycznych otaczających dichotomiczne odgałęzienia nerwowe. Nerwy rogówkowe u tego rodzaju chorych są często widoczne lepiej niż w warunkach prawidłowych. Są one na pewno uszkodzone, a przemawia za tym hiperestezja rogówki. Owrzodzenie drzewiaste jest jedyne w rogówce, w bardzo rzadkich przypadkach opisano 2 łub 3 owrzodzenia w tej samej rogówce, oddzielone od siebie. W postaci głębokiej herpetycz- nego zapalenia rogówki (keratitis disciSoimis) stwierdza się białoszarawy, dobrze ograniczony dysk w interstitium rogówki. Jest on ułożony centralnie lub paracentralnie, zajmuje strefę równą 1I, a nawet ‘/a powierzchni rogówki. Obwód rogówki pozostaje nie uszkodzony i przezierny. Czasem chorzy uskarżają, się na bóle oczodołowe o typie neuralgii. Hipestezja rogówki jest wyraźna, czasem dochodzi do anestezji, zwłaszcza w okolicy obok dysku.

– Zakażenia wywołane przez bakterie dają różne obrazy kliniczne, a mianowicie: – panophthalmitis acuta purulenta – podostre ropne zapalenie błony naczyniowej ograniczone do przedniego lub tylnego odcinka i objawiające się jako iridocyclitis cum hypopyon lub jako endophthalmitis – przewlekłe zapalenie błony naczyniowej (dające np. obraz pseudo- glioma u dzieci) – wysiękowe zapalenia błony naczyniowej (np. w połączeniu z ostrą chorobą zakaźną) – swoiste zapalenie błony naczyniowej (np. w gruźlicy, trądzie, brucelozie).

Pierwsze zdjęcie z serii angiografii fluoresceinowej powinno być całkowicie czarne, ponieważ fluoresceina nie doszła jeszcze do naczyń siatkówki. W niektórych przypadkach światło emitowane przez lampę błyskową, po przejściu przez filtr pobudzający, zostaje odbite od pewnych struktur dna oka i dochodzi do kliszy fotograficznej. Jeżeli filtr odcinający nie zatrzyma promieni odbitych od dna, klisza zostanie naświetlona. Jest to pseudofluorescencja wczesna, poprzedzająca fluorescencję właściwą.

W wodzie Nystatyna rozpuszcza się słabo – w 1 ml zaledwie 300-600 j. Stosowana jest również jako maść, która zawiera 100 000 j. w 1 ml. Nystatyna nie może być stosowana podspojówkowo, daje duży odczyń, czasem nawet martwicę. Podawanie Nystatyny w przypadkach okulistycznych per os jest niecelowe, ponieważ lek ten bardzo słabo wchłania się z przewodu pokarmowego. Doustnie jest ona podawana przede wszystkim w grzybicach przewodu pokarmowego i jako osłona przy stosowaniu dużej ilości antybiotyków przeciwbakte- ryjnych.

Od czasów E. Du Bois-Reymonda (1849) wiadomo, że niezależnie od oświetlenia istnieje prąd spoczynkowy między elektro- dodatnią rogówką a elektroujemnym biegunem tylnym. F. Helmgren (1866) stwierdził, że można uzyskać prąd czynno- ściowy z oka żaby w momencie rozpoczęcia i zakończenia oświetlania siatkówki. Fakty te, choć nie stanowiły racjonalnej podstawy do oceny czynności siatkówki, stały się punktem wyjścia do dalszych badań nad elektrofizjologią siatkówki. Pierwsze próby rozpoczęcia klinicznych badań nad erg wykonali Kahn i Loewenstein (1924). Ale dopiero nowoczesne metody wzmacniania, zapisywanie oscylograficzne, zasadniczy rozwój źródeł światła, zalecenie standaryzacji sygnału czasowego, wprowadzenie elektrody kontaktowej wtopionej w soczewkę nagałkową doprowadziły do współczesnego opracowania erg w stanach fizjologicznych i patologicznych.

Ze względu na dużą toksyczność, zwłaszcza dla nerwu słuchowego, i częste odczyny alergiczne powinna być stosowana jedynie przy wyraźnych wskazaniach czułości bakteryjnej większej, niż na inne antybiotyki oraz w infekcji gruźliczej, zazwyczaj w połączeniu z hydrazydem i kwasem paraaminosalicy- lowym. Żle się wchłania z dróg pokarmowych, wobec czego jest stosowana domięśniowo w dawce do 1,0 dziennie. Słabo przenika do gałki ocznej. Po iniekcji domięśniowej 0,7 w płynie komorowym znaleziono zaledwie 8 gg/ml. Po zastosowaniu jonoforezy (roztwór 1% podawany przez anodę) w płynie komorowym znaleziono 25 gg/ml. Wyższe stężenie działa zwy- radniająco na nabłonek rogówki. Lek łatwo tworzy szczepy oporne, a nawet streptomycynozależne.

Są stosowane szeroko ze względu na małą toksyczność. Są obdarzone właściwościami bakteriostatycznymi przeciw bakteriom Gram-dodatnim. Najważniejsza w sensie terapeutycznym jest penicylina G. Stosuje się ją dożylnie, domięśniowo i miejscowo w roztworach i w maści, podspojówkowo 500 000- -1 000 000 j., najlepiej pod torebkę Tenona, w jonoforezie 50 000 j./ml, przez katodę, a w czasie interwencji chirurgicznej może być podana dokomorowo w ilości 1000-4000 j. Podana dotkankowo w ciągu 4-5 godzin wydala się z moczem. Przez barierę naczyniową oka przechodzi powoli, ale nie drażni tkanek nawet w wysokim stężeniu. Jest pomocna w leczeniu powierzchownych nieżytów, spotyka się jednak 5-16% odczynów alergicznych. W zapaleniu odcinka tylnego jest ma- ło przydatna, po podaniu pod spojówkę 1000 000 j. w rogówce znajdowano 500 j., w naczyniówce 300 j., a w ciele szklistym zaledwie 8 j. po 24 godzinach. Uważa się, że przeciętne stężenie śródkomorowe wynosi 1000-4000 j., a podanie podspo- jówkowe i w jonoforezie jest 16 razy lepsze, niż ogólne, po którym lek dociera do oka po 48 godzinach w bardzo małej ilości. W miarę leczenia oporność na lek bardzo często wzrasta. Szczepy gronkowca złocistego penicylinooporne wytwarzają ferment rozkładający penicylinę, stosowany przy odczulaniu (1 j. leku na 1 j. penicyliny w czasie 1 minuty). W leczeniu szczepów opornych stosuje się penicyliny syntetyczne: me- tycylinę, ampicylinę i oksacylinę. Metycylina podawana jest domięśniowo i dożylnie w ilości 1,0 co 6 godzin, podspojówko- wo w ilości 150 mg. Ta dawka daje stężenie 1 mg leku w komorze przedniej. Lek daje uczulenia, czasem psychozy. Amfi- cylina, jako niewrażliwa na zaczyny trawienne, podawana jest doustnie w dawce 0,25-0,75 co 6-8 godzin oraz podspojówko- wo w ilości 5 mg. Dobrze przenika do gałki. Działa na bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne, może najlepiej reagują zakażenia wywołane przez pałeczkę odmieńca i pałeczkę jelitową.

Inhibitory anhycfrazy węglanowej. Naruszają równowagę osmotyczną, zmniejszając szybkość wydzielania cieczy wodnistej. Są pochodnymi sulfanomidowymi, które blokują proces połączenia kwaśnego węglanu z wodą, katalizowany przez anhydrazę węglanową. Molekuły kwasu węglowego i aktywnej końcówki inhibitora są identyczne, stąd łatwość działania Chemicznego. Największe stężenie leków znajdowano w tęczówce i wyrostkach rzęskowych. Mechanizm działania nie jest dostatecznie wyjaśniony, tym więcej, że u człowieka za ciśnienie osmotyczne płynu odpowiedzialne są raczej Chlorki (u królików joń węglanowy), ale zmniejszają one również i nadmiar chlorków. Czynność hipotensyjna nie ma ścisłego związku z działaniem diuretycznym leków. Do tej grupy środków należą: acetazolamid (Diamox) metazolamid (Neptasane) etoksyzolamid (Cardrase) dwu chlor of en amid (Daranide)