Promieniowanie podczerwone a wzrok

Rozróżniamy promieniowanie podczerwone długofalowe i krótkofalowe. Źródłem promieniowania podczerwonego długofalowego są gorące metale już w stanie czerwonego żaru i ogień różnych palenisk. Na działanie tych promieni narażeni są pracownicy zatrudnieni przy gorącej obróbce metali, np.: kowale, pracownicy walcowni, hutnicy, palacze, piekarze itp. Promieniowanie podczerwone długofalowe jest stosunkowo mało przenikliwe. Jest ono prawie w całości absorbowane przez łzy, rogówkę i spojówkę. Jeśli promieniowanie podczerwone długofalowe jest szczególnie silne, może wywołać oparzenie termiczne. Promieniowanie podczerwone długofalowe mniej intensywne, lecz działające przez długi okres, może wywoływać zapalenie przewlekłe spojówek i brzegu powiek.

Promieniowanie podczerwone krótkofalowe powstaje wszędzie tam, gdzie spotyka się duże powierzchnie roztopionego szkła lub płynnego metalu. Działanie kataraktogenne promieniowania podczerwonego było znane od dawna, a po raz pierwszy zaobserwowane u dmuchaczy szkła, stąd nazwa „zaćma dmuchaczy szkła”. Ten typ zaćmy występuje tylko po wieloletnim narażeniu na działanie promieni podczerwonych. Powstałe w wyniku tego napromieniowania uszkodzenie polega na zmętnieniu korowym tylnym soczewki, połączonym z charakterystycznym blaszkowatym rozszczepieniem torebki przedniej soczewki. Jest to tzw. zaćma hutnicza. Rozszczepienie torebki może towarzyszyć tylnemu zmętnieniu kory soczewki lub może występować jako osobna jednostka kliniczna. Ostatnio coraz częściej pojawiają się zaćmy hutnicze bez rozwarstwienia torebki przedniej. Callahan obserwował tylko jeden wypadek rozwarstwienia torebki w ciągu dziesięcioletniego badania pracowników przemysłu metalowego.

Według ,Vogta zaćma hutnicza powstaje wskutek bezpośredniego efektu cieplnego na soczewkę, natomiast Goldmann sądził,- że promienie podczerwone zostają pochłonięte przez nabłonek barwikowy tęczówki, tam przetworzone na ciepło, które wtórnie uszkadza pobliski nabłonek soczewki.

Pomocnicy spawacza, pracujący bez ochronnych okularów i osoby przyglądające się spawaniu, narażeni są na silne działanie promieni podczerwonych krótkofalowych. Promieniowanie to może wywołać uszkodzenie siatkówki w okolicy plamki żółtej. Objawia się ono nagłym obniżeniem ostrości wzroku i wystąpieniem mroczka centralnego, nieraz w postaci pierścienia. Na dnie oka, w przypadkach lekkich, możemy obiektywnie nie znaleźć żadnych zmian, w przypadkach cięższych możemy spotkać obrzęk siatkówki w okolicy plamki żółtej. W przypadkach najcięższych do obrzęku mogą dołączyć się wybroczyny krwi w okolicy plamki żółtej. Zmiany te, w przypadkach lekkich, mogą cofnąć się nie leczone, w przypadkach cięższych terapia jest nieskuteczna.