LEKI ZWĘŻAJĄCE I ROZSZERZAJĄCE ŹRENICĘ

Są to bardzo ważne grupy leków ze względu na ich szerokie zastosowanie w lecznictwie okulistycznym. Ponieważ działanie i sposób podawania większości z nich zostanie omówiony w rozdziale pt. „Zasady rozpoznawania i leczenia jaskry”, ograniczę się tylko do usystematyzowania tych leków w grupy, uwzględniając leki najczęściej stosowane.

Działanie leków obniżających ciśnienie śródgałkowe polega na otwarciu przestrzeni beleczkowych kąta przesącza, przy skurczu m. rzęskowego i m. zwieracza źrenicy, poza tym działają one prawdopodobnie na drodze chemicznej na zmniejszenie oporu przepływu cieczy wodnistej. Nadmierne zwężenie źrenicy może wywołać jednak zaburzenia wzrokowe, gwałtowny skurcz akomodacji może być odpowiedzialny za krótkowzroczność soczewkową, a ostatnio doniesiono, że miotyki mogą wywołać zmiany w soczewce o charakterze zaćmy. Są one również odpowiedzialne za zastój naczyniowy.

Ze względu na zwiększenie napięcia akomodacji i zwolnienie konwergencji pilokarpina znalazła również zastosowanie w leczeniu zeza akomodacyjnego u dzieci. Leki parasympatykolityczne atropina skopolamina homatropina mydriacyl. Leki grupy a rozszerzają źrenicę, ale równocześnie obkur- czają naczynia i zmniejszają szybkość wydzielania cieczy wodnistej, prawdopodobnie na drodze metabolicznej, na poziomie ciała rzęskowego. Równocześnie mają zdolność uwalniania barwnika z tęczówki, co stwarza niebezpieczeństwo blokady utkania beleczkowego.

Leki grupy b używane są w leczeniu zapaleń błony naczyniowej, zwłaszcza przedniego odcinka, w celu zapobieżenia powstania zrostów tylnych i ułatwienia wchłaniania wysięku. Ich działanie porażające akomodację wykorzystuje się w czasie przygotowania chorego do operacji odwarstwienia siatkówki, do leczenia zezów u małych dzieci z zachowaną centralną fiksacją, jako reduktorów ostrości wzroku, do badania wad wzroku., (zwłaszcza mydriacyl, który szybko, po 20 min., poraża akomodację, a jego działanie mija po 2-4 godzinach), homatropina używana jest diagnostycznie jako test prowoka- cyjny w jaskrze.