HORMONY KORY NADNERCZY

Preparaty kory nadnerczy z grupy glikokortykoidów wywierają miejscowo bardzo silny efekt przeciwzapalny, przeciw- alergiczny, zmniejszają wysięk i obrzęk tkanek, nowotworze- nie naczyń, zmniejszają aktywność fagocytarną układu sia- teczkowo-śródbłonkowego. Kortykosterydy wywołały ogromny przewrót w lecznictwie okulistycznym, stały się niezbędne w wielu przypadkach, zwłaszcza w zapaleniu błony naczyniowej oka. Stosuje się je w wielu schorzeniach, jak: zapalenie wiosenne spojówek, w chorobach rogówki bez uszkodzenia nabłonka, w zapaleniu nadtwardówki i twardówki, w zapaleniu nerwu wzrokowego i po operacjach przeszczepów rogówki wpływają korzystnie na wchłanianie krwotoków tylnego odcinka w niektórych przypadkach wysokiej krótkowzroczności, w skazie krwotocznej, wreszcie w jaskrze wtórnej po zapaleniu błony naczyniowej zmniejszają również retrakcję powieki górnej w wytrzeszczu tyreotropowym, działają korzystnie w obrzękach plamki żółtej. Do stosowania leku muszą być jednak wyraźne wskazania, natomiast nie powinno się go po- dawać w każdym nieżycie spojówek, pamiętając o ujemnym działaniu kortykosterydów na narząd wzroku. W doświadczeniach na zwierzętach potwierdzono uszkadzające działanie kor- tyzonu na rozwój płodów. W zakresie gałki ocznej chodzi tu o uszkodzenie soczewki (powstawanie zaćmy pokortyzonowej) i nieprawidłowy rozwój siatkówki, który jednak obserwowano w pojedynczych przypadkach. Równocześnie opisywano przypadki zaćmy powstałe po długotrwałym leczeniu miejscowym. Mechanizm powstawania zaćmy pokortyzonowej nie jest wyjaśniony, dotyczy jednak prawdopodobnie zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Miejscowe stosowanie kortykosterydów usposabia do zapaleń rogówki, szczególnie grzybiczych, wirusowych i do zakażeń pałeczką ropy błękitnej. Stosowanie leku może dawać zmiany refrakcji i powodować zaburzenia widzenia może powodować rozszerzenie źrenicy z równoczesnym opadnięciem powieki górnej. Po długim okresie leczenia miejscowego i ogólnego obserwowano obrzęk brodawki nerwu wzrokowego w wyniku wzmożenia ciśnienia wewnątrzczaszko- wego. Wreszcie po długim leczeniu ogólnym i miejscowym należy pamiętać o powikłaniu przejawiającym się wzmożeniem ciśnienia śródgałkowego. Jedna z teorii wyjaśniająca ten mechanizm mówi o inaktywacji hialuronidazy przez kortyzon, co daje zaburzenia utkania kąta przesącza. Długotrwałe stosowanie kortyzonu jest niekorzystne w wielu ogólnych chorobach ustroju. Są one przeciwwskazaniem do stosowania leku. Jest to gruźlica płuc (w przypadkach koniecznych stosuje się równocześnie leczenie przeciwprątkowe), choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, przełomy nadciśnieniowe i cukrzycowe, osteoporoza. Po leczeniu kortykosterydami obserwowano również przypadki psychoz, objawy zespołu Cushinga, zaburzenia elektrolityczne.