Jaskra przewlekła i podostra

Występowanie jaskry podostrej i przewlekłej jest częstsze niż ostrej, jakkolwiek podobnie jak w ostrej tylko zamykanie kąta jest powodem wzrostu c. ś. w obu tych postaciach.

W formie podostrej mogą występować rzadkie podostre napady, a w przebiegu przewlekłej brak objawów aż do późnego okresu choroby. W tej postaci jaskry kąt nie zamyka się całkowicie, istnieją odcinki zwężone lub zamknięte, podczas gdy inne są otwarte. Wzrost c. ś. zależny od wielkości odcinka zamknięcia kąta w danym czasie. Jeżeli rozwijają się epizody wzrostu c. ś. z zamgleniem ostrości wzroku, prawdopodobne jest wystąpienie ostrego napadu.

Rozpoznanie. Rozpoznanie możemy postawić przede wszystkim na podstawie gonioskopii i tonografii. Wyniki tych badań są równoległe, im większe odcinki kąta są zwężone lub zamknięte, tym niższe wartości tonograficzne. Cenną pomocą w rozpoznaniu są podstawowe próby prowokacyjne.

– 1. Próba ciemniowa. Pacjent przebywa w ciemności przez godzinę w celu wywołania rozszerzenia źrenicy i zamknięcia kąta. Po tym czasie bada się c. ś. w możliwie najsłabiej oświetlonym pomieszczeniu, wzrost c. ś. o 8 mm Hg lub więcej jest wynikiem pozytywnym. Należy w czasie próby uważać, by pacjent nie zasnął, ponieważ zwężenie źrenicy występujące podczas snu niweczy wartość próby. Wg Chandlera i Granta samo mierzenie c. ś. jest niewystarczające, należy również wykonać gonioskopię natychmiast po próbie i jeżeli kąt jest proporcjonalnie zamknięty do wzrostu c. ś., test jest prawdziwie pozytywny. Wady testu: może być on negatywny, mimo że oko miewa podostre napady. Trudno jest gonioskopować bez wywołania zwężenia źrenicy światłem lampy szczelinowej, co może powodować otwarcie kąta, który był zamknięty w ciemności. Wzrost c. ś. występuje również u niektórych pacjentów z otwartym kątem, jako koincydencja z samoistnym wahaniem dobowym. Lepszym dowodem jest połączenie testu ciemniowego z tonografią – podwyższenie c. ś. z obniżeniem współczynnika C jest charakterystyczne dla zamykania się kąta, podczas gdy wzrost c. ś. bez zmiany C (niekiedy od początku) jest charakterystyczny dla dobowych wahań c. ś. w jaskrze z otwartym kątem.

– 2. Próba jasnego oświetlenia jest przeciwieństwem próby ciemniowej. Pacjenta umieszcza się przed jasnym, rozproszonym światłem, bez punktu fiksacyjnego, aby uniknąć akomo- dacji, a uzyskać zwężenie źrenicy. Próba jest pozytywna jeśli obniża się, a gonioskopowo kąt poszerza. Wykonana dodatkowo tonografia powinna wykazać normalizację współczynnika C. Wadą testu jest to, że zwężenie źrenicy nie we wszystkich oczach może otworzyć kąt.

– 3. Próba rozszerzenia źrenicy. Zakrapia się do worka spojówkowego jednego oka kroplę neosynefryny, mydriaticum

„Roehe” lub homatropiny, aby wywołać umiarkowane poszerzenie źrenicy. Jednocześnie kontroluje się gonioskopowo 1 wykonuje fonografię. Wzrost c. ś. o co najmniej 8 mm Hg, zmniejszenie współczynnika C o 25-30% i zwiększenie zamknięcie kąta uważane są za wynik dodatni. Próba ta ma jednak wiele wad, jest mniej fizjologiczna od próby, ciemniowej lub jasności. Czasem jest negatywna w oczach z epizodami podostrej jaskry, a często niebezpieczna, bo może spowodować zamknięcie kąta w oczach o wąskim kącie, który nie zamknąłby się samoistnie.